Επιμέλεια Ανανία Τσιραμπίδη
Ομότιμου Καθηγητή ΑΠΘ
Προέδρου Ιστορικού Αρχείου Προσφυγικού Ελληνισμού Δήμου Καλαμαριάς
Επιστολικό δελτάριο με φωτογραφία του τορπιλοβόλου Τ-11
.
Ποιος ήταν ο Ναύαρχος Βότσης; Ποιο το κατόρθωμά του που άξιζε μια τέτοια τιμή; Άγαλμα σε περίοπτη θέση, στην παραλία μπροστά στον Λευκό Πύργο, ατενίζοντας τον Θερμαϊκό Κόλπο; Ο Νικόλαος Βότσης γεννήθηκε στην Ύδρα το 1877 και ήταν γιος του Ιωάννη Βότση και τηςΜαρίας Κουντουριώτη. Καταγόταν από αρχοντικές οικογένειες και ήταν ανιψιός των αδελφών Παύλου και Ιωάννη Κουντουριώτη, καθώς και δισέγγονος του Γεωργίου Κουντουριώτη. Αποφοιτώντας από τη Σχολή Ναυτικών Δοκίμων τοποθετήθηκε στο θωρηκτό (Θ/Κ) Ύδρα με το οποίο έλαβε μέρος στον θαλάσσιο αποκλεισμό της Κρήτης στις αρχές του 1897.
Στη διάρκεια του Α΄ Βαλκανικού Πολέμου πέτυχε κάτι που θεωρούνταν ακατόρθωτο. Με τις πρώτες ναυτικές συμπλοκές στις 18 Οκτωβρίου του 1912, κυβερνώντας το τορπιλοβόλο 11, κατάφερε να εισέλθει στο οχυρωμένο λιμάνι της Θεσσαλονίκης, χωρίς να γίνει αντιληπτός και να βυθίσει το τουρκικό θωρηκτό «Φετχί Μπουλέντ» (FETH-I-BULEND). Αυτό είχε μήκος 72 m, πλάτος 12 m, εκτόπισμα 2.710 τόνους, 12 τηλεβόλα και πανίσχυρη θωράκιση πάχους ενός μέτρου. Είχε ναυπηγηθεί στην Αγγλία την περίοδο 1870-72 και μπορούσε να αναπτύξει ταχύτητα 13,5 μίλια την ώρα. Το Τ-11 είχε μήκος 37,50 m, πλάτος 4,60 m και ναυπηγήθηκε την περίοδο 1884-85 στη Γερμανία. Μετά την επιτυχία αυτή ο Βότσης κυβέρνησε τα Θ/Κ Κιλκίς και Λήμνος. Την περίοδο 1921-1922 διετέλεσε Ύπατος Αρμοστής στην Κωνσταντινούπολη. Αποστρατεύθηκε με το βαθμό του Ναυάρχου το 1922 και πέθανε σε νοσοκομείο του Παρισιού τον Σεπτέμβριο του 1931, σε ηλικία 54 ετών.
Ήταν Οκτώβριος του 1912, όταν άρχιζε η εποποιία του Ελληνικού Στρατού για την απελευθέρωση της Μακεδονίας, της Ηπείρου και των νησιών του Αιγαίου. Η αρχή έγινε με την περίφημη Μάχη του Σαρανταπόρου, την εκπόρθηση του οχυρών στενών που οι Τούρκοι, αλλά και οι διεθνείς στρατιωτικοί παρατηρητές θεωρούσαν απόρθητα. Μετά τη νίκη στο Σαραντάπορο ο Ελληνικός στρατός με 5 από τις 7 μεραρχίες του, πέρασε τον ποταμό Αλιάκμονα και με έδρα του Στρατηγείου του την Κοζάνη, αναπτύχθηκε σε στρατηγικά σημεία της Δυτικής Μακεδονίας (Βελβενδό, Πτολεμαΐδα, Σιάτιστα), με το δίλημμα να κινηθεί βόρεια με κατεύθυνση προς το Μοναστήρι και να ενωθεί με τους Σέρβους ή ανατολικά με κατεύθυνση προς τη Βέροια και τη Θεσσαλονίκη. Στις 13 Οκτωβρίου 1912 και με τη συνεχή και γρήγορη προέλαση του Στρατού μας, το Γενικό Στρατηγείο πήρε δύο τηλεγραφήματα, το ένα του Ελ. Βενιζέλου και το άλλο του Λ. Κορομηλά, Υπουργού Εξωτερικών, που μετέφεραν την επιθυμία της κυβέρνησης να καταληφθεί το συντομότερο δυνατό η Θεσσαλονίκη.
Κατευθύνσεις προέλασης Ελληνικών στρατευμάτων κατά την απελευθέρωση της
Μακεδονίας τον Οκτώβριο του 1912.
Στις 14 Οκτωβρίου πάρθηκε η απόφαση το μεγαλύτερο μέρος του Στρατού μας να κινηθεί προς Βέροια και Θεσσαλονίκη, ενώ η 7η Μεραρχία να κινηθεί προς την Κατερίνη, την οποία απελευθέρωσε στις 16 Οκτωβρίου, ενώ η 2η Μεραρχία απελευθέρωνε την Βέροια. Άνοιγε ο δρόμος προς την Θεσσαλονίκη, με μάχες στη Νάουσα και στα οχυρωμένα Γιαννιτσά, όπου ο Τούρκος αρχιστράτηγος Χασάν Ταξίμ Πασάς είχε αποφασίσει να αντιμετωπίσει τον προελαύνοντα Ελληνικό Στρατό. Μετά από σκληρές μάχες στις 11:00 της 20ης Οκτωβρίου Ελληνικές μονάδες εισέρχονται στα Γιαννιτσά, πετυχαίνοντας δεύτερη σημαντική νίκη κατά του Τουρκικού Στρατού.
Η νίκη του Σαρανταπόρου άνοιξε τον δρόμο για την απελευθέρωση της Δυτ. Μακεδονίας, ενώ η νίκη στα Γιαννιτσά οδήγησε στην απελευθέρωση της Κεντρικής Μακεδονίας και ιδιαίτερα της Θεσσαλονίκης.
Η 7η Μεραρχία και η Ταξιαρχία Ιππικού θα κινούνταν από τη Χαλάστρα, η 3η ΜΠ από το Ανατολικό (Βαλμάδα), η 1η ΜΠ μεταξύ Βαλμάδας και σιδηροδρομικής γέφυρας, η 4η ΜΠ από το Αμμοχώρι. Τη διάταξη αυτή των Ελληνικών δυνάμεων ξηράς κατά την πορεία τους προς τη Θεσσαλονίκη, κάλυπτε το Ελληνικό Ναυτικό με τα τορπιλοβόλα 11 και 15, με κυβερνήτες τον υποπλοίαρχο Ν. Βότση και τον πλωτάρχη Κ. Μαλικόπουλο, αντίστοιχα. Σημειώνεται ότι οι σύμμαχοι της Ελλάδος στον Α΄ Βαλκανικό Πόλεμο δεν διέθεταν αξιόλογο στόλο, ενώ αντίθετα ο Ελληνικός ήταν πολύ αξιόμαχος και έτοιμος να αντιμετωπίσει τον πανίσχυρο Τουρκικό.
Η υπεροχή του Ελληνικού Στόλου φάνηκε από τις πρώτες επιχειρήσεις όπως ήταν η καταδρομική επιχείρηση ενός τορπιλοβόλου που ανέβασε το ηθικό του Στόλου στα ύψη. Ήταν το κατόρθωμα του υποπλοιάρχου Ν. Βότση. Εκείνες τις ημέρες, τα τορπιλοβόλα 11 και 15 και το οπλιταγωγό «ΣΦΑΚΤΗΡΙΑ» βρίσκονταν ανοικτά των ακτών της Πιερίας με αποστολή τον εφοδιασμό και την κάλυψη της 7ης ΜΠ, η οποία προήλαυνε προς τη Θεσσαλονίκη σε σχεδόν παράλληλη πορεία με τον ποταμό Αξιό.
Τα τρία αυτά πλοία, αρχικώς είχαν καταπλεύσει στη Σκιάθο (8 Οκτωβρίου), αλλά από την 15η Οκτωβρίου κινούνταν μεταξύ Σκάλας Κατερίνης, Σκάλας Ελευθεροχωρίου και Λιτοχώρου. Απέκλειαν έτσι, κάθε προσπάθεια του Τουρκικού Στόλου να προσεγγίσει τη Μακεδονική παραλία και να εφοδιάσει τον Τουρκικό Στρατό. Ο Βότσης, κυβερνήτης του τορπιλοβόλου 11, γνώριζε ένα παλαιό σχέδιο του Υπουργείου που προέβλεπε την καταστροφή των δύο παλαιών τουρκικών θωρηκτών «Φετχί Μπουλέντ» και «Μουίν Τζαφέρ», το πρώτο ελλιμενισμένο στην Θεσσαλονίκη και το δεύτερο στο λιμάνι της Σμύρνης. Έτσι, ο Ν. Βότσης συνέλαβε την ιδέα να καταβυθίσει το «Φετχί Μπουλέντ», γι’ αυτό μάλιστα προηγουμένως είχε επισκεφθεί τη Θεσσαλονίκη και είχε μελετήσει τη θέση του αγκυροβολημένου τουρκικού θωρηκτού στον Θερμαϊκό Κόλπο.
Επιστολικό δελτάριο. Ο Νικόλαος Βότσης με άνδρες του πληρώματος του τορπιλοβόλου Τ-11 ρυθμίζει τις τορπίλες.
Με την κήρυξη του Α΄ Βαλκανικού Πολέμου, και ευρισκόμενος στη Σκιάθο, υπέβαλε αναφορά στο Υπουργείο Ναυτικών, ζητώντας την άδεια να πραγματοποιήσει την επιδρομή αυτή. Το Υπουργείο ενέκρινε το εγχείρημα. Όταν την 1η Οκτωβρίου 1912 έφτασε στη Μακεδονική παραλία, έθεσε σε εφαρμογή το απλό αλλά τολμηρό σχέδιό του: είσοδος στον Θερμαϊκό Κόλπο από τα αβαθή των εκβολών του Αξιού. Σχέδιο στο οποίο απαιτούνταν όχι τόσο θεωρητικές ναυτικές γνώσεις, όσο ναυτική πείρα και γνώση του θαλασσίου χώρου.
Στην πραγματοποίηση του σχεδίου τον βοήθησαν ο κυβερνήτης μικρού ιστιοφόρου που έκανε συχνά το ταξίδι Σκάλα Λιτοχώρου – Θεσσαλονίκη, ο Μιχαήλ Κουφός από το Λιτόχωρο και ο φίλος του Νικόλαος Βλαχόπουλος, ναυτικός κι αυτός που γνώριζαν καλά το υδάτινο αυτό δρομολόγιο. Εκείνες τις μέρες οι δύο Λιτοχωρινοί αισθάνονταν ιδιαίτερα ευτυχείς, αφού ο Ελληνικός Στρατός μόλις είχε απελευθερώσει το Λιτόχωρο. Αυτοί λοιπόν οι ατρόμητοι ναυτικοί βοήθησαν τον Βότση στο τολμηρό εγχείρημά του. Στο Λιτόχωρο, ο Βότσης λίγο πριν αναχωρήσει για τον Θερμαϊκό, ανέβηκε στο Τ-15 και τη «ΣΦΑΚΤΗΡΙΑ» και αποχαιρέτησε τους συναδέρφους του. Από εκεί, βγήκε έξω από τον όρμο κατευθυνόμενος προς τη Σκάλα Ελευθεροχωρίου. Περνώντας δίπλα από τα δύο πολεμικά έστειλε δια βραχιόνων το εξής σήμα: «Το Τορπιλοβόλον 11, πριν αποπειραθή να γράψη μίαν σελίδα της ιστορίας του πολέμου, σας αποχαιρετά».
Στο μεταξύ, και ενώ είχε αποπλεύσει ο Βότσης, το Υπουργείο Ναυτικών διέταξε τηλεγραφικά το Τ-11 να μην επιχειρήσει κατά του «Φετχί Μπουλέντ», γιατί αυτό ήταν πλέον άοπλο. Τα πυροβόλα του τα είχαν παραδώσει στην τουρκική φρουρά της Θεσσαλονίκης για την οχύρωση του Καράμπουρνου.
Ο Βότσης δεν έλαβε γνώση της νεότερης διαταγής και γύρω στις 9 το βράδυ μπήκε στον Θερμαϊκό. Περίπου, μετά από ένα δίωρο αναμονής στον Κόλπο κι ενώ οι προβολείς του Καράμπουρνου φώτιζαν την είσοδό του, ο Βότσης προχώρησε στις εκβολές του Αξιού, όπου δεν έφθαναν οι προβολείς και συνέχισε ολοταχώς προς τον μυχό του κόλπου.
Στις 23:20 μμ της 18 Οκτωβρίου 1912 ο Βότσης έβλεπε καθαρά το Τουρκικό θωρηκτό που είχε την πλώρη στραμμένη δυτικά. Μπροστά στον Λευκό Πύργο ήταν αγκυροβολημένα ξένα πολεμικά, ένα ρωσικό, ένα αγγλικό, ένα αυστριακό, ένα γαλλικό και μερικά επιβατηγά και φορτηγά πλοία. Ο Βότσης είχε τώρα το «Φετχί Μπουλέντ» στα 150 μέτρα, οπότε και έδωσε το παράγγελμα της εκτόξευσης της δεξιάς πρωραίας τορπίλης του Τ-11 και αμέσως μετά της αριστερής πρωραίας. Το κτύπημα ήταν καίριο στη δεξιά πλευρά της καπνοδόχου, προκαλώντας μεγάλο πάταγο και ανοίγοντας ρήγμα στο θωρηκτό, το οποίο άρχισε να βυθίζεται ταχύτατα. Πριν απομακρυνθεί το Τ-11 εκσφενδόνισε και 3η τορπίλη, η οποία όμως εξερράγη πάνω στον κυματοθραύστη με μεγάλο κρότο.
Το πλήρωμα του τορπιλοβόλου 11 που βύθισε το Τουρκικό θωρηκτό Φετχί Μπουλέντ στις 18.10.1912
| α/α | Ονοματεπώνυμο | Ειδικότητα/Βαθμός | Τόπος γέννησης |
| 1 | Βότσης Νικόλαος | Κυβερνήτης | Ύδρα |
| 2 | Χατζίσκος Δημήτριος | Σημαιοφόρος | Λαμία |
| ΔΕΞΙΟΤΟΙΧΟΙ | |||
| 3 | Αδριανός Λεωνίδας | Δίοπος | Σαλαμίνα |
| 4 | Κοκκινοπάνης Δημήτριος | Ναύτης | Αίγινα |
| 5 | Ελευσινιώτης Δημήτριος | Ναύτης | Σαλαμίνα |
| 6 | Θεοχάρης Γεώργιος | Ναύτης | Κορωπί |
| 7 | Λαγουρός Αλέξανδρος | Ναύτης | Τήνος |
| 8 | Κατσουδάκης Εμμανουήλ | Ναύτης | Πόρος |
| 9 | Καραδήμας Σαράντος | Ναύτης | Πόρος |
| 10 | Μπήτρος Θωμάς | Ναύτης | Αίγινα |
| ΑΡΙΣΤΕΡΟΤΟΙΧΟΙ | |||
| 11 | Σούγκρας Θεόδωρος | Κελευστής | Αθήνα |
| 12 | Λαζάρου Ανδριανός | Υποκελευστής | Σαλαμίνα |
| 13 | Λεμονής Γεώργιος | Ναύτης | Τρίκερι |
| 14 | Κακλής Γεώργιος | Ναύτης | Μηλιές Πηλίου |
| 15 | Ψαρός Γεώργιος | Ναύτης | Άνδρος |
| 16 | Δασίτης Δημήτριος | Δίοπος | Αθήνα |
| 17 | Πετρίτης Σπύρος | Ναύτης | Αίγινα |
| 18 | Καμπανάρος Γεώργιος | Ναύτης | Λαύριο |
| 19 | Μιταφιτζής Νικόλαος | Ναύτης | Βόλος |
| 20 | Κουμπενάς Βασίλειος | Ναύτης | Αίγινα |
| 21 | Βλαχάκης Σταύρος | Ναύτης | Άνδρος |
| 22 | Μαλτέζος Δημήτριος | Ναύτης | Αίγινα |
| 23 | Αλιφαντής Κανέλλος | Υποκελευστής | Πειραιάς |
| 24 | Γιακουμής Γιακουμής | Υποκελευστής | Χαλκίδα |
| 25 | Κυράγγελος Γεώργιος | Δίοπος | Πάτρα |
| 26 | Γαλιάτσος Κωνσταντίνος | Ναύτης | Άνδρος |
| 27 | Ασλάνογλου Αχιλλέας | Ναύτης | Άνδρος |
| 28 | Βλαχόπουλος Νικόλαος | Πλοηγός | Λιτόχωρο |
| 29 | Κουφός Μιχάλης | Πλοηγός | Λιτόχωρο |
Στη συνέχεια, το τορπιλοβόλο μας ανέπτυξε ταχύτητα και πέρασε απαρατήρητο από το ίδιο δρομολόγιο των αβαθών, βάλλοντας μάλιστα ειρωνικά μια βολή κατά των φρουρών του Καράμπουρνου από απόσταση 2.500 μέτρων, σαν να τους έλεγε ότι μάταια κοπιάζουν να κινηθούν προς καταδίωξή του.
Το «Φετχί Μπουλέντ» βυθιζόταν κι έπαιρνε μαζί του στα κρύα νερά του Θερμαϊκού τον ιμάμη του πλοίου και έξι ναύτες, οι οποίοι εκείνη την ώρα κοιμόταν. Το υπόλοιπο πλήρωμα είτε έπεσε στη θάλασσα για να σωθεί, είτε επιβιβάστηκε στις σωστικές λέμβους. Ήταν νύκτα σκοτεινή και παγερή. Ωστόσο, επειδή ο Ελληνικός Στρατός βρισκόταν σχετικά μακριά από τη Θεσσαλονίκη, οι εκρήξεις των τορπιλών εξελήφθησαν από τους Τούρκους της πόλης ως εκρήξεις βομβών που έριχναν εκείνες τις δύσκολες γι’ αυτούς μέρες, αντιδραστικά στοιχεία. Την ίδια γνώμη σχημάτισε και ο δυστυχής κυβερνήτης του «Φετχί Μπουλέντ» που την ώρα της βύθισής του βρισκόταν στην ξηρά για να συζητήσει την αποστολή ανιχνευτικής περιπόλου με ρυμουλκό μέχρι τα αβαθή των εκβολών του Αξιού, επειδή φοβόταν απόβαση τμημάτων του στρατού μας. Ίσως να ήταν το εξοπλισμένο ρυμουλκό «ΤΕΣΧΙΛΑΤ», το οποίο μισή ώρα περίπου μετά τη βύθιση του θωρηκτού διατάχθηκε να καταδιώξει το Τ-11 του Βότση.
Σκαρίφημα των νυκτερινών πορειών του Τ-11 για τον τορπιλισμό και τη βύθιση του τουρκικού θωρηκτού Φετχί Μπουλέντ που ήταν αγκυροβολημένο στο λιμάνι της Θεσσαλονίκης (18-19.10.1912).
Ήταν ήδη πολύ αργά. Στις 4 τα ξημερώματα το Τ-11 έφθανε στη Βρωμερή Κατερίνης και ο κυβερνήτης του, ο ηρωικός υποπλοίαρχος Βότσης, τηλεγραφούσε την αναφορά του στην Αθήνα. Το πρωί συνέχισε την κύρια αποστολή του που ήταν να καλύπτει προστατευτικά την εκφόρτωση τροφίμων για τον προελαύνοντα Ελληνικό Στρατό. Την επομένη της επιτυχίας αυτής (19.10.1912) εκδόθηκε από το Υπουργείο Ναυτικών το ακόλουθο τηλεγράφημα προς όλες τις ναυτικές μονάδες: “Τορπιλοβόλο 11” υπό Κυβερνήτην Υποπλοίαρχον Ν. Βότσην εισελθόν εσπέρας χθες εις λιμένα Θεσσαλονίκης ετορπίλισεν επιτυχώς τουρκικόν πολεμικόν “ΦΕΤΙΧ ΜΠΟΥΛΕΝΤ” αφήσαν βυθισμένο. Κατέπλευσεν Αικατερίνη αβλαβές. Συγχαίρω από καρδίας Ελληνικόν Στόλον, πεποιθώς ότι η δράση του, μέχρι τέλους νικηφόρου αγώνος είναι ανταξία ενδόξων παραδόσεων Ελλήνων ναυμάχων”.Ο ΥΠΟΥΡΓΟΣ ΝΑΥΤΙΚΩΝΈτσι, γράφηκε μια από τις ωραιότερες σελίδες του Ναυτικού μας κατά τη διάρκεια της απελευθέρωσης της Μακεδονίας. Μπορεί η βύθιση του τουρκικού θωρηκτού να μη διατάραξε την ισορροπία δυνάμεων των αντιμαχόμενων στόλων, ωστόσο το κατόρθωμα του Βότση προκάλεσε φρενίτιδα ενθουσιασμού στην κοινή γνώμη, αφού θύμιζε τα κατορθώματα των πυρπολητών του 1821 στο ναυτικό και στον στρατό μας, οι οποίοι εκτέλεσαν το καθήκον τους με αίσθημα τόλμης, αυτοθυσίας και πατριωτισμού. Η Θεσσαλονίκη και η Μακεδονία, μετά από σχεδόν 500 χρόνια σκλαβιάς, δέχονταν με άκρατο ενθουσιασμό και ζητωκραυγές τον απελευθερωτή στρατό μας στην επική του προέλαση. Μια βδομάδα αργότερα η Θεσσαλονίκη στολίστηκε με την γαλανόλευκη.
Ναύαρχος Νικόλαος Βότσης.
Η προτομή του Ναυάρχου Βότση, ο οποίος ατενίζει το λιμάνι, δίπλα από τον Λευκό Πύργο.
Αργότερα το Πολεμικό μας Ναυτικό έδωσε το όνομα του Ναυάρχου σε μια από τις τορπιλακάτους του. Η Θεσσαλονίκη τον τίμησε στήνοντας την προτομή του δίπλα στον Λευκό Πύργο και δίνοντας το όνομά του το 1934 στον Συνοικισμό μας.
Στις 23 Νοεμβρίου 1997 η εφημερίδα ΑΓΓΕΛΙΟΦΟΡΟΣ δημοσίευσε στοιχεία του ερευνητή Αργύρη Μαλτσίδη σύμφωνα με τα οποία βατραχάνθρωποι του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας εντόπισαν το ναυάγιο του «Φετχί Μπουλέντ» σε βάθος περίπου 6 m στη συμβολή του παλιού και νέου κυματοθραύστη στο λιμάνι της πόλης.Στις 24 Οκτωβρίου 2010 η εφημερίδα ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ παρουσίασε σε εκτενές άρθρο πληροφορίες για τον τορπιλισμό του «Φετχί Μπουλέντ» από το Τ-11 του Ναυάρχου Βότση.
Από την παρουσίαση του βιβλίου του κ. Α. Μαλτσίδη στο Δημοτικό Θέατρο Βότση στον ομώνυμο Συνοικισμό.
Στις 10 Μαρτίου 2013 πραγματοποιήθηκε παρουσίαση του βιβλίου του Α. Μαλτσίδη στο Δημοτικό Θέατρο Ναυάρχου Βότση, με όλες τις πληροφορίες του κατορθώματος, των ευρημάτων του ναυαγίου στον Κόλπο και του δίσκου με το τραγούδι «Μαρς Βότση», της Κούλας Γιορτζή.Με τα σημερινά αποκαλυπτήρια του μνημείου (16 Οκτωβρίου 2021), όλοι οι κάτοικοι του Συνοικισμού τον τιμούμε και τον ευγνωμονούμε για τη μεγάλη συμβολή του στην απελευθέρωση της Θεσσαλονίκης και της Μακεδονίας.
Βιβλιογραφία
Διεύθυνση Ιστορίας Στρατού, 1988. Ο Ελληνικός Στρατός κατά τους Βαλκανικούς Πολέμους του1912-13.
Ελληνικό Πολεμικό Ναυτικό: www.hellenicnavy.gr
Καραθανάσης Ε. Αθανάσιος, 2000. Οι Βαλκανικοί Πόλεμοι και το κατόρθωμα του ΥποπλοίαρχουΝικόλαου Βότση, περιοδικό «ΤΟΛΜΩΝ».
Λαμπρινάκης Δημοσθένης (υποστράτηγος ε.α), 2014. Από το άρθρο του «Το κατόρθωμα τουΥποπλοίαρχου Νικολάου Βότση», στα Θέματα Ελληνικής Ιστορίας, 13 Απριλίου 2014.
Μαλτσίδης Αργύρης, 2012. Ο Νικόλαος Βότσης και ο τορπιλισμός του Φετχί Μπουλέντ.
